Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi

"Wybrane fragmenty korespondencji z przyjacioacute;łmi Mikołaja Gogola, wydane w 1847 roku, były wielkim zaskoczeniem dla entuzjastoacute;w sztuki pisarskiej autora Szynela, Rewizora i Martwych dusz. Także sam tytuł, na tle wymienionych arcydzieł, nie czarował magią, nie drażnił, nie ekscytował. Korespondencja z przyjacioacute;łmi! W dodatku wybrane fragmenty! A może to, czego Autor nie włączył do książki, było ciekawsze i prawdziwie bulwersujące? Takie mogło być pierwsze wrażenie.

Zaskakiwała treść. Nie było takiej dziedziny życia społecznego i państwowego, ktoacute;rej autor owych Wybranych fragmentoacute;w nie poddałby czy to surowej krytyce, czy też życzliwemu zatroskaniu, czy wreszcie bezwarunkowej afirmacji. Pisarz o niepodważalnym do tej pory autorytecie wypowiadał się o literaturze i sztuce, o sądownictwie i nauczaniu, o Cerkwi prawosławnej, o ziemiaństwie, udzielał rad, jak kochać Rosję, tłumaczył, czym i kim jest Rosjanin, człowiek rosyjski, jaka jest rola kobiety we wspoacute;łczesnej Rosji, w jaki sposoacute;b nieść pomoc ubogim i dotkniętym przez los, jak ma sprawować swoacute;j urząd gubernator, bezlitośnie piętnował korupcję i łapownictwo, krytycznie wypowiadał się o Ameryce, a dla wzmocnienia swojej niezachwianej wiary w świętą moc carskiego jedynowładztwa, powoływał się na ustne i pisemne świadectwo Aleksandra Puszkina!

Wiele nauk, pouczeń, przestroacute;g i porad Mikołaja Gogola czytamy dzisiaj z niedowierzaniem, ale i wtedy, gdy ukazała się ta książka, czytano ją i rozprawiano o niej z zakłopotaniem, zastanawiano się, jak to możliwe, by człowiek tej miary tak dalece zatracił, jak to ujął Vladimir Nabokov, bdquo;wyczucie prawdy i wolnościrdquo;. A jednak jest to książka ważna, partiami fascynująca, choćby i z tego względu, że, jak przyznał sam Gogol, zagalopował się w niej jak prawdziwy Chlestakow." - Feliks Netz

Książka "Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi"
Mikołaj Gogol