Religijność na pograniczach. Eseje apokryficzne

Książka zawiera eseje z zakresu antropologii religii, powstałe w wyniku badań etnograficznych i studioacute;w kulturowych. Interpretuje wybrane zjawiska kultury symbolicznej, a zwłaszcza religijności, obserwowane w ciągu ostatniej dekady, w kontekście transformacji społecznej w Polsce. Są to zarazem zjawiska, ktoacute;re wydawały się autorce symptomatyczne dla Europy Środkowondash;Wschodniej jako emanacje tutejszej, zmieniającej się tożsamości.

Inicjujący opis relacji między antropologią a historią w badaniach polskondash;ukraińskiego pogranicza służy też wprowadzeniu w praktykę badań etnograficznych, ktoacute;re dostarczyły tej monografii materiału źroacute;dłowego. Apokryfowi nadano szersze znaczenie niż to, ktoacute;re przyjęło się na gruncie filologii i teologii, uznając go za kulturową praktykę pogranicza -nbsp;wyznaniowego, społecznego, etnicznego, językowego, a zatem roacute;wnież pogranicza tożsamości -nbsp;w stosunku do dyskursoacute;w dominujących. Poroacute;wnanie praktyk apokryfu i pastiszu jest punktem wyjścia dla refleksji nad procesami transformacji kulturowej. Zmiany w dyskursach o kulturze ukazuje esej poświęcony przykładom interpretacji kultu maryjnego w polskiej etnologii i antropologii kulturowej.

Niektoacute;re z esejoacute;w rozwijają w syntetycznej formie charakterystykę tradycji religijnej w kulturze rolniczej w latach 80-90 XX w., w tym rytuałoacute;w ofiary, praktykowanej przez niektoacute;re środowiska bułgarskich i macedońskich chrześcijan w postaci krwawego Kurbanu. Inne konfrontują tradycyjne wzory religijności z ich odpowiednikami w dominującej dziś kulturze popularnej, ukazując też poszukiwania wspoacute;łczesnych środkoacute;w ekspresji doświadczenia religijnego. Obraz zmian w kulturze religijnej uwzględnia stan wspoacute;łczesnej religijności "kościelnej" rzymskich katolikoacute;w oraz jej pogranicza, szczegoacute;lną wagę przywiązując do pamięci i praktyk upamiętniania kultury żydowskiej w konstruowaniu wspoacute;łczesnej tożsamości hominis religiosi.

Książka "Religijność na pograniczach. Eseje apokryficzne"
Magdalena Zowczak