Fatamorgana saudyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej kobiet. Płynne horyzonty socjalizacji, edukacji i emancypacji

Intensywność kontaktów z badanymi kobietami, długoterminowe, dwuletnie zanurzenie w badanej kulturze i codzienne w niej funkcjonowanie wpłynęły na głębię poznania. Pozwoliło to uchwycić charakter struktury społecznej w kategoriach wielowarstwowej hierarchii płciowej i klasowej. W książce pokazano mechanizmy kreowania przestrzeni socjo-kulturowej kobiet, czynniki zachowawcze i modyfikujące tę przestrzeń w saudyjskim systemie społecznym. Dobierając ramy interpretacji naukowej, autorka zespoliła koncepcje reprodukcji kulturowej Pierre'a Bourdieu nie tylko z koncepcją religijności Emile'a Durkheima, ale także z jednym z najnowszych osiągnięć teoretycznych myśli feministycznej: teorią przecięć, w celu wyjaśnienia danych terenowych pozyskanych w badaniach etnograficznych. Badania etnograficzne pozwoliły nie tylko na odkrycie wielopłaszczyznowej sytuacji kobiet w Królestwie Arabii Saudyjskiej, ale także uchwycenie klimatu, w jakim zachodzą interakcje i procesy społeczne.

Obecność badaczki w narracjach z dziennika obserwacji czy notatek terenowych wpisuje się w paradygmat uprawiania nauki zaangażowanej, bliskiej podmiotowi badania, spersonifikowanej i silnie osadzonej w tendencjach humanizowania badań społecznych. Sfera metodologiczna książki, poświęcona głównie badaniom etnograficznym, wyzwaniom i trudnościom np. łączenia teorii z praktyką jest niezmiernie cennym materiałem dla osób planujących badania terenowe, szczególnie badania etnograficzne czy antropologiczne.

Temat przewodni książki, intersubiektywna ocena sytuacji kobiet w Królestwie Arabii Saudyjskiej (z punktu widzenia ludności rdzennej i napływowej), jest niezmiernie aktualny, na kanwie ruchów społecznych dotyczących emancypacji przez sztukę czy przez uzyskanie praw do prowadzenia samochodu przez kobiety. Znaczące jest też obserwowanie zmian w obliczu niedawnej śmierci Króla Abdullaha, który w 2013 roku wprowadził do Shoury (najwyższej rady) pierwszych 30 kobiet.

Książka "Fatamorgana saudyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej kobiet. Płynne horyzonty socjalizacji, edukacji i emancypacji"
Anna Odrowąż-Coates