EBOOK Funkcje sztuki w teologii - Tadeusz Dzidek

EBOOK Funkcje sztuki w teologii
4.00 Oceń książkę!

Autor: Tadeusz Dzidek

 Wydawnictwo: WAM
ISBN: 9788377676516
EAN: 944DA043EB
Format: 0,0 x 0,0 x 0,0
Oprawa: ...
Stron: 172
Data wydania: 2013
Gdzie kupić tanią książkę?
Selkar
książka
20.87zł
Kup książkę
Książka w Twoim domu w ciągu 48h

Od czasów Oświecenia teologia i sztuka podążają odrębnymi drogami, w poczuciu wzajemnej obcości i izolacji. Artyści w swej autonomii rzadko inspirują się religią, o wiele częściej szukają motywów swej twórczości w sferze profanum niż w przestrzeni sacrum. Natomiast teologowie są nieufni wobec sztuki, w której trudno doszukać się wątków nawiązujących wprost do Objawienia. Raczej bywa ono przez nią skrywane, czasem kwestionowane. Reakcją teologów jest więc wcale nierzadko wysuwana wątpliwość: czy sztukę współczesną można jeszcze uznać za locus theologicus? W efekcie sugeruje się podział na sztukę religijną czy, ściślej, chrześcijańską, odnoszącą się w swych motywach do prawd wiary i sztukę świecką, milczącą o Bogu.
Minione dziesięciolecia obfitują w studia badające wątki teologiczne, czy też, szerzej, religijne w obrębie szeroko rozumianej sztuki. Doprowadziły one do trzech ważnych konkluzji. Po pierwsze, pozwoliły uświadomić teologom nie tylko zależność Biblii od formy literackiej, ale pokazały, że od powstania czterech Ewangelii poprzez autobiografie świętych czy też ich żywoty istnieje bardzo ważny rodzaj teologii narracyjnej rozwijanej obok teologii konceptualnej. Po drugie, pozwoliły przyjąć, że sztuka rozumiana szerzej może przyjąć formę teologii alternatywnej, pozawerbalnej. Po trzecie, i to chyba najważniejsze, studia te odsłoniły teologii sztukę pozornie wolną od wątków chrześcijańskich jako obfitującą w treści metafizyczne, stanowiące niezwykle interesujący materiał do analizy. Innymi słowy - zamazały granicę pomiędzy tzw. sztuką religijną i niereligijną.
Niewątpliwie w tych nielicznych publikacjach sztuka odzyskała na nowo rangę miejsca teologicznego. W moim przekonaniu nie wyjaśniono wyraźnie kwestii: Jakie funkcje pełni sztuka w poznaniu teologicznym? To pytanie stanowi problem mojej monografii. Chciałem pokazać, że sztuka może być sprzymierzeńcem teologa na każdym etapie jego poszukiwań, nawet taka sztuka, która wydaje się stać w opozycji do Objawienia i wiary.
Wstęp ..... 5

1. Wokół natury teologii ..... 13

Definicja teologów ..... 13

Biegun pierwszy – naukowość ..... 15

Biegun drugi – sakralność ..... 17

2. Niesforne pojęcie sztuki ..... 23

Kruszenie fundamentów tradycyjnej estetyki ..... 23

Definicje sztuki ..... 24

Sztuka doświadczenia transcendetnego ..... 29

3. Trzy intencje – o hermeneutyce dzieła sztuki ..... 37

Intentio auctors ..... 37

Intentio operis ..... 38

Intentio lectoris ..... 43

Hierarchia trzech intencji ..... 45

4. Sztuka jako źródło wiedzy ..... 49

O kondycji człowieka ..... 50

Gościnność dla sztuki ..... 52

Subiektywność ..... 54

5. Symboliczny charakter sztuki ..... 55

Pojęcie symbolu ..... 55

Fundament symbolicznego myślenia ..... 57

Transcendencja dzieła ..... 58

Transcendowanie ..... 60

6. W poszukiwaniu innego wymiaru natury ..... 63

Wykraczanie "poza” ..... 66

Przekraczanie "w głąb” ..... 68

7. Wołanie o sens historii ..... 71

Bunt przeciw historii ..... 72

Religijność "intencji” ..... 74

8. Pragnienie mimetyczne ..... 77

Hermeneutyczny klucz René Girarda – zręby teorii ..... 77

Pragnienie w powieści, czyli Girard czyta Stendhala ..... 81

Inne powieściowe pragnienia ..... 91

Warstwy prawdy ..... 95

9. Pragnienie szczęścia ..... 97

Niemoc miłości ..... 98

Wyobcowanie w świecie – zagubienie prawdy ..... 99

Ucieczka od siebie ..... 102

Spełnienie ..... 103

Terapia duchowa ..... 106

10. Pragnienie bycia innym ..... 109

Kreacje w "Ja, Feuerbach” ..... 111

Metafizyka aktorstwa ..... 115

11. Katharsis wiary i teologii ..... 117

W imię wiary ..... 117

Rozkruszanie paradygmatu ..... 118

12. Przejaw wiary ..... 123

Zmysł wiary a artysta ..... 124

Dramatyczne okoliczności powstania poematu ..... 125

Życiowe zmagania o wiarę ..... 127

"Chrystus ukrzyżowany” Velazqueza ..... 129

Symbolika ..... 132

Teologia człowieka i Zbawiciela ..... 137

13. Drugie oblicze teologii ..... 139

Trudny początek – w cieniu starotestamentalnego zakazu ..... 141

Sztuka gotycka – identyfikacja z Wcieleniem ..... 142

Źródła humanizacji ..... 145

Zależność czy samodzielność sztuki? ..... 146

14. Kontemplacja Obecnego ..... 149

Duchowość w okresie kontrreformacji ..... 149

Od obrazu do doświadczenia nadprzyrodzoności ..... 150

Artysta kontemplacji ..... 151

Zakończenie ..... 155

Bibliografia ..... 159

INDEKS OSÓB ..... 166

Książka "EBOOK Funkcje sztuki w teologii"
Tadeusz Dzidek