Wielka Wojna 1914-1918. Tom 1

Wydawnictwo niniejsze jest pierwszym w literaturze polskiej opracowaniem dziejoacute;w wojny światowej, ktoacute;re stawiając sobie za cel historyczne spojrzenie na wypadki wojenne, łączy w sobie w sposoacute;b organiczny dzieje zaroacute;wno polityczne, jak militarne światowego konfliktu. Podejmując je, autor zdawał sobie sprawę zaroacute;wno z trudności zadania, jak i z nieshy;uniknionych brakoacute;w w jego realizacji.

Dzieje wielkiej wojny są dopiero w toku badań naukowych. Mimo że bardzo znaczna część dotyczących jej materiałoacute;w źroacute;dłowych zoshy;stała udostępniona wcześniej, niż to bywa zazwyczaj, na udostępnienie dalszych, a ogromnie ważnych części czekać zapewne będziemy bardzo długo. Mimo ogromu publikacji dotyshy;czących wojny, zaroacute;wno źroacute;deł, jak literatury, istnieją jeszcze w jej obrazie znaczne luki. Niemniej jest rzeczą zrozumiałą, że wykształcony ogoacute;ł chce sobie mieć świadomość przyczyn i przebiegu tego kataklizmu dziejowego, ktoacute;ry stał się podstawą nowego poshy;rządku w Europie. Tej właśnie potrzebie służyć ma niniejsze opracowanie, przeznaczone przede wszystkim dla wykształconej części społeczeństw ogoacute;łu.

Autor postarał się dać w nim możshy;liwie pełny obraz wypadkoacute;w, na podstawie wykorzystania i konfrontacji źroacute;deł i nowych opracowań, ogłaszanych tak przez jedną, jak drugą z dawnych stron walshy;czących. Położono w nim nacisk głoacute;wnie na ustalenie przyczynowego związku i przeshy;biegu wypadkoacute;w, a więc na momenty natury historycznej, w mniejszej zaś mierze na rozbioacute;r i krytykę zagadnień operacyjnych, mogących interesować specjalistoacute;w, tak by nie przechodzić ze stanowiska czysto historycznego do zagadnień pragmatycznie ujętej historii wojskowej. Zrozumiałe też będzie z tego powodu, jeśli opracowanie to pod niejednym względem nie zadowoli specjalisty, szukającego takiego właśnie naświetlenia wypadkoacute;w. Jeżeli jednak mimo to okazałoby się ono dla niego pożyteczne, będzie to dla autora niemałą satysfakcją.

Opracowanie, stosownie do powyższych założeń, nie ogranicza się do przedstawienia samej strony operacyjnej i gry dyplomatycznej, mającej tak doniosły wpływ na przebieg wojny i wzajemny stosunek sił walczących; naświetla ono także rozwoacute;j wewnętrznych stosunkoacute;w w państwach biorących udział w wojnie, ktoacute;re bardziej niż kiedyshy;kolwiek zaważyły na jej przebiegu i ostatecznym wyniku ndash; by wyshy;mienić tylko przykład Rosji.

Rozmiary tej pracy, mimo że znaczne, były jeszcze zbyt małe, aby dało się wszystkie te kwestie należycie omoacute;wić i naświetlić. Dotyczy to roacute;wnież i kwestii polskiej. Została ona zaledwie naszkicowana z uwzględnieniem tylko tych zasadniczych moshy;mentoacute;w, ktoacute;re wiodły ku niepodległości Polski; bowiem wyłącznie z jej stanowiska przedstawiał autor sprawę polską, bez względu na historyczne już dziś roacute;żnice, dzieshy;lące woacute;wczas społeczeństwo polskie.

Książka "Wielka Wojna 1914-1918. Tom 1"
Jan Dąbrowski