Studia Staropolskie. Series Nova. Odrzucony topos. "Tablica Cebesa" w kulturze polskiej XVI wieku

Tablica Cebesa (Pinax Tabula Cebetis) -nbsp;poacute;źnoantyczny dialog, ktoacute;rego legendarnym autorem miał być uczeń Sokratesa, a zarazem bohater dzieła Platona, Kebes -nbsp;należała niegdyś do najbardziej poczytnych pism. W czasach renesansu Tablicę Cebesa znano nie tylko dzięki licznym wydaniom i tłumaczeniom na języki wernakularne, ale także dzięki olbrzymiej liczbie ilustracji do dialogu. Piacute;nax to dla wiekoacute;w dawnych fundament edukacji humanistycznej i autorytet pisarski.

O historyczno-kulturowej doniosłości zapomnianej alegorii życia ludzkiego świadczą jej tłumaczenia czy druki ulotne, rysunki, drzeworyty i miedzioryty, ktoacute;re w Polsce wklejali do atlasoacute;w, zakupywali do bibliofilskich zbioroacute;w, dedykowali sobie nawzajem przedstawiciele roacute;żnych profesji, stanoacute;w i wyznań. Szeroki zakres oddziaływania na kręgi intelektualne, religijne, dworskie, edukacyjne, a nawet polityczne w pełni legitymizuje określenie Tablicy Cebesa mianem miejsca wspoacute;lnego kultury nowożytnej. Tymczasem Piacute;nax z ogoacute;lnego obrazu kultur epok dawnych usunięto. Odrzucony topos jednak powraca, kiedy otwieramy Novum Testamentum Erazma czy przechadzamy się po Zamku Kroacute;lewskim w Krakowie.

Niniejsza książka jest skrupulatnym zbiorem śladoacute;w obecności Cebesa w polskiej kulturze dawnej, jak roacute;wnież omoacute;wieniem wpływu tego motywu na kulturę europejską. I choć okruchoacute;w rozbitego zwierciadła nie sposoacute;b ułożyć z powrotem w gładką taflę, warto podjąć proacute;bę rekonstrukcji takiego "odrzuconego obrazu".

Książka "Studia Staropolskie. Series Nova. Odrzucony topos. "Tablica Cebesa" w kulturze polskiej XVI wieku"
Joanna Kulas